آشنائی با ريجستری ويندوز 2003

[RIGHT][FONT=Times New Roman][SIZE=3][B][FONT=Tahoma][SIZE=2][COLOR=#336699] آشنائی با ريجستری ويندوز 2003 [/COLOR][/SIZE][/FONT][/B] [/SIZE][/FONT][/RIGHT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2]هر نرم افزار برای ذخيره اطلاعات مورد نياز خود از ساختارهای داده ئی مختلفی استفاده می نمايد . ساختارهای داده ، دارای نقشی اساسی در يك نرم افزار می باشند و در صورت بروز اشكال ، ادامه حيات نرم افزار با مشكل اساسی مواجه می گردد . اختلال ايجاد شده به نوع و جايگاه ساختمان داده بستگی داشته و در برخی موارد ممكن است نرم افزار قادر به ادامه حيات عادی خود نباشد .
سيستم های عامل به عنوان مهمترين نرم افزار سيستم نيز از اين قاعده مستثنی نبوده و با توجه به جايگاه برجسته آنان در مديريت منابع سخت افزاری و نرم افزاری ، اهميت و حساسيت ساختارهای داده ئی آنان مضاعف می گردد، چراكه با بروز اشكال در هر يك از ساختمان داده های مورد نياز يك سيستم عامل، در مديريت آن اختلال ايجاد می گردد و دامنه آن گريبانگير ساير نرم افزارها می گردد. توجه داشته باشيم كه سيستم عامل محيط عملياتی لازم برای اجرای ساير برنامه های كامپيوتری را فراهم می نمايد . بديهی است با بروز اشكال ، امكان ايجاد و مديريت محيط اجرائی مورد نياز ساير برنامه ها وجود نخواهد داشت . در برخی موارد و با توجه به جايگاه يك ساختمان داده ، می بايست مجددا" سيستم عامل بر روی ماشين نصب گردد .
هر سيستم عامل به منظور مديريت اطلاعات مورد نياز خود از ساختمان داده های مختلفی استفاده می نمايد كه هر يك دارای وظايف و جايگاه مختص به خود می باشند .سيستم عامل ويندوز نيز از اين قاعده مستثنی نمی باشد. بدون شك ريجستری ( Registry ) ، يكی از مهمترين و حساس ترين ساختمان داده های موجود در ويندوز است كه با توجه به جايگاه برجسته آن لازم است كه با آن بيشتر آشنا شويم . [/SIZE][/FONT] [/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2][COLOR=#336699] [B]ريجستری و ماهيت آن
[/B][/COLOR]ريجستری كه همزمان با عرضه ويندوز 95 ارائه گرديد ، محلی* به منظور ذخيره داده های منحصربفرد در ارتباط با پيكربندی ماشين و كاربر است . به عبارت ديگر ، *ريجستری يك بانك اطلاعاتی بزرگ است كه تمامی اطلاعات پيكربندی در ارتباط با كاربر ، برنامه ها و سخت افزار را در خود نگهداری می نمايد. دامنه اطلاعات ذخيره شده در بانك اطلاعاتی فوق بسيار گسترده بوده و مواردی همچمون رنگ زمينه ، رويه ، Screen saver تا رمزهای عبور محلی را شامل می شود.
ريجستری با هدف جايگزين شدن با فايل های ini. طراحی گرديد .در فايل های ini. ، اطلاعات پيكربندی در فايل های متن ذخيره می گرديد كه امكان ويرايش آنان به سادگی وجود داشت . فايل های فوق عليرغم مزايائی همچون كم حجم بودن و ويرايش آسان ، دارای محدوديت هائی نظير ظرفيت كم و عدم حمايت از چندين كاربر می باشند. ريجستری با اين هدف طراحی گرديد تا بتواند علاوه بر غلبه محدوديت های اشاره شده ، امكان بازيافت تنظميات پس از بروز مشكل در سيستم را نيز فراهم نمايد . برخی برنامه ها همچنان از فايل های ini. برای ذخيره تنظيمات سفارشی كاربر استفاده می نمايند .
اكثر اطلاعات به صورت اتوماتيك و در زمان نصب سيستم عامل در ريجستری نوشته می شود . ساير اطلاعات همزمان با نصب برنامه های جديد در ريجستری درج می گردد . در صورت ضرورت می توان اطلاعات موجود در ريجستری را ويرايش و يا حذف نمود . ويرايش و يا حذف داده موجود در ريجستری ، می بايست با دقت و بررسی تمامی جوانب كار انجام شود . درصورت عدم رعايت نكات اشاره شده ، ممكن است مجبور به نصب مجدد ويندوز شويم . در صورتی كه لازم است تغييراتی در ريجستری داده شود می بايست در ابتدا و با استفاده از فرآيندی كه در ادامه به آن اشاره خواهد شد از اطلاعات موجود backup گرفته شود .
شكل زير ساختار ريجستری را كه از پنج زيردرخت تشكيل می گردد نشان می دهد . از پانل سمت چپ برای بررسی يك كليد و از پانل سمت راست برای نمايش داده مرتبط با كليد انتخابی استفاده می گردد .[/SIZE][/FONT][/SIZE][/FONT]
[CENTER] [FONT=Times New Roman][SIZE=3][IMG]http://www.srco.ir/Articles/images/Regwin2003-1.jpg[/IMG][/SIZE][/FONT][/CENTER]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2]با استفاده از برنامه regedit.exe می توان اطلاعات موجود در ريجستری را مشاهده ، ويرايش و حذف نمود . برای فعال كردن برنامه فوق كافی است از گزينه Run استفاده نمائيم . [/SIZE][/FONT][/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2][COLOR=#336699] [B] تنظيم مجوزها
[/B][/COLOR]با تنظيم مجوزها می توان امكان دستيابی و يا عدم دستيابی به زيردرخت ها و كليدها را در اختيار برنامه ها و كاربران قرار داد . به صورت پيش فرض ، كاربران عادی صرفا" قادر به مشاهده اطلاعات می باشند و مديران سيستم علاوه بر امكان فوق، می توانند مقادير كليدها را نيز تغيير دهند . مثلا" ممكن است در زمان نصب يك نرم افزار ، به دلايل متعددی نرم افزار موفق به ايجاد مجوزهای دستيابی در ريجستری نگردد و عملا" بخشی از نرم افزار نتواند خدمات خود را در اختيار كاربران قرار دهد . با تنظيم دستی مجوزها ، امكان استفاده از نرم افزار فراهم می گردد .
برای تنظيم مجوزها ، پس از اجرای برنامه regedit.exe ، يك كليد را انتخاب نموده ( كليك سمت راست ) و گزينه permission را انتخاب می نمائيم .در ادامه ليست ACL برای كليد مورد نظر نمايش داده می شود و می توان با استفاده از آن مجوزهای دلخواه را تنظيم نمود (دقيقا" مشابه تنظيم مجوزها بر روی يك فايل و فولدر در سيستم فايل NTFS ) . [/SIZE][/FONT][/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2][COLOR=#336699] [B]زيردرخت های پنج گانه ريجستری
[/B][/COLOR]ريجستری دارای پنج بخش اصلی است كه هر يك مجموعه ای از زير كليدها را در خود نگهداری می نمايند . اكثر عمليات با استفاده از زيردرخت های MACHINE _ و USER _ انجام می شود . اسامی اين زيردرخت ها عبارتند از : [/SIZE][/FONT] [/SIZE][/FONT]

[LIST][FONT=Times New Roman][SIZE=3] [*] [FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#800000]HKEY_CLASSES_ROOT [/COLOR][/B]، شامل داده لازم به منظور ارتباط نوع فايل ها با برنامه ها و پيكربندی مورد نياز برای اشياء COM است . به زيردرخت فوق به اختصار HKCR نيز گفته می شود . [/SIZE][/FONT]
[*] [FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#800000]HKEY_LOCAL_USER[/COLOR][/B] ، شامل تنظميات و مراجع لازم برای كاربری است كه به سيستم log in نموده است . تنظميات فوق پويا بوده و برای هر كاربر منحصربفرد می باشد . به زيردرخت فوق به اختصار HKCU نيز گفته می شود . [/SIZE][/FONT]
[*] [FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#800000]HKEY_LOCAL_MACHINE[/COLOR][/B] ، شامل اطلاعات لازم در خصوص سخت افزارهای نصب شده است. اطلاعات فوق معمولا" تا زمانی كه تغييراتی در آنان داده نشود برای تمامی كاربران ثابت خواهند بود . به زيردرخت فوق به اختصار HKLM نيز گفته می شود . [/SIZE][/FONT]
[*] [FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#800000]HKEY_USERS[/COLOR][/B] ، شامل يك اشاره گر به HKEY_LOCAL_USER و پروفايل كاربر DEFAULT است ( يك تمپليت زمانی استفاده می گردد كه يك پروفايل به كاربران جديد ، نسبت داده شود ) . [/SIZE][/FONT]
[*] [RIGHT][FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#800000]HKEY_CURRENT_CONFIG [/COLOR][/B]: شامل داده پيكربندی برای پروفايل سخت افزار جاری است و به پروفايل HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Hardware اشاره می نمايد . [/SIZE][/FONT][/RIGHT]
[/SIZE][/FONT][/LIST]
[RIGHT][FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#336699]نوع های داده تعريف شده در ريجستری
[/COLOR][/B]در پانل سمت راست برنامه Registry Editor ، می توان نوع های داده متفاوت را مشاهده نمود :[/SIZE][/FONT][/SIZE][/FONT][/RIGHT]

[LIST][FONT=Times New Roman][SIZE=3] [*] [RIGHT][FONT=Tahoma][B][COLOR=#800000] [SIZE=2]REG[/SIZE][/COLOR][/B][SIZE=2][B][COLOR=#800000]_SZ[/COLOR][/B] ، يك مقدار ساده رشته ای است و می تواند شامل يك URL,Path و يا شماره پورت باشد . [/SIZE][/FONT] [/RIGHT]
[*] [RIGHT][FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#800000] REG_BINARY [/COLOR][/B]: داده باينری كه به صورت مبنای شانزده ارائه می گردد. [/SIZE][/FONT] [/RIGHT]
[*] [RIGHT][FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#800000] REG_DWORD[/COLOR][/B] : يك نوع خاص از نوع REG_BINARY می باشد ، با اين تفاوت كه طول آن چهار بايت است . [/SIZE][/FONT] [/RIGHT]
[*] [RIGHT][FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#800000] REG_MULTI_SZ[/COLOR][/B] : يك رشته با طول متغير است كه امكان ذخيره چندين پارامتر در يك مقدار را فراهم می نمايد . [/SIZE][/FONT] [/RIGHT]
[*] [FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#800000]REG_EXPAND_SZ [/COLOR][/B]: يك رشته با طول متغير است كه می تواند شامل اطلاعات پويائی باشد كه در زمان راه اندازی سيستم تغيير می يابند ( نظير نام كاربر كه برای هر كاربر طول آن متفاوت است ) . [/SIZE][/FONT]
[/SIZE][/FONT][/LIST]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#336699]پيكربندي ريجستری از راه دور
[/COLOR][/B]با استفاده از برنامه Regedit.exe و در صورت وجود مجوزهای لازم، می توان پيكربندی يك ماشين را از راه دور را انجام داد . مراحل انجام اين كار به شرخ زير است : [/SIZE][/FONT] [/SIZE][/FONT]

[LIST][FONT=Times New Roman][SIZE=3] [*] [FONT=Tahoma][SIZE=2]اجرای برنامه regedit.exe [/SIZE][/FONT]
[*] [FONT=Tahoma][SIZE=2]انتخاب گزينه Connect Network Registry از طريق منوی File [/SIZE][/FONT]
[*] [FONT=Tahoma][SIZE=2]درج نام كامپيوتری كه قصد داريم به آن متصل شويم ( در اين رابطه می توان از دكمه Advanced به منظور جستجو جهت يافتن كامپيوتر نيز استفاده نمود ) . [/SIZE][/FONT]
[*] [FONT=Tahoma][SIZE=2]درج نام و رمز عبور جهت اتصال به ماشين [/SIZE][/FONT]
[*] [FONT=Tahoma][SIZE=2]در اين مرحله ريجستری ماشين راه دور بر روی كنسول شما نمايش داده می شود . [/SIZE][/FONT]
[*] [FONT=Tahoma][SIZE=2]پس از اعمال تغييرات می توان گزينه Disconnect Network Registry را انتخاب و از برنامه خارج گرديد . [/SIZE][/FONT]
[/SIZE][/FONT][/LIST]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2]و اما دو نكته مهم : [/SIZE][/FONT] [/SIZE][/FONT]

[LIST][FONT=Times New Roman][SIZE=3] [*] [FONT=Tahoma][SIZE=2] هر گونه تغييرات بلافاصله بر روی كامپيوتری كه پيكربندی آن را از راه دور انجام می دهيم ، اعمال می گردد ( در برخی موارد ممكن است تغييرات پس از راه اندازی سيستم اعمال گردد ) [/SIZE][/FONT]
[*] [FONT=Tahoma][SIZE=2] در مواردی كه از راه دور به يك ريجستری متصل می شويم صرفا" امكان ويرايش كليدهای HKEY_LOCAL_MACHINE و HKEY_USERS وجود دارد . [/SIZE][/FONT]
[/SIZE][/FONT][/LIST]
[RIGHT][FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#336699]تهيه نسخه Backup از ريجستری
[/COLOR][/B]برای گرفتن backup از ريجستری و يا بخش هائی از آن در ويندوز 2003 ، می توان از سه روش مختلف استفاده نمود : [/SIZE][/FONT] [/SIZE][/FONT][/RIGHT]

[LIST][FONT=Times New Roman][SIZE=3] [*] [RIGHT][FONT=Tahoma][SIZE=2]استفاده از برنامه كمكی backup ويندوز [/SIZE][/FONT] [/RIGHT]
[*] [RIGHT][FONT=Tahoma][SIZE=2]استفاده از پتانسيل import/export برای بخش هائی خاص از زيردرخت ها و يا كليدها (با استفاده از برنامه Regedit.e[/SIZE][/FONT][FONT=Tahoma][SIZE=2]xe )[/SIZE][/FONT][/RIGHT]
[*] [FONT=Tahoma][SIZE=2]استفاده از برنامه reg.exe از طريق خط دستور . [/SIZE][/FONT]
[/SIZE][/FONT][/LIST]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2][COLOR=#800000] [B]روش اول : استفاده از از برنامه كمكی Backup و Restore
[/B][/COLOR]پس از طی مسير Progarms|Accessories|System Tools می توان برنامه Backup را فعال نمود . با استفاده از امكانات اين برنامه می توان عمليات تهيه backup و يا برگرداندن اطلاعات backup گرفته شده را انجام داد . از طريق Backup tab ، گزينه My computer را فعال و System State را انتخاب نمائيد . بر روی يك كنترل كننده domain ، تهيه نسخه پشتيبان از System State ، امكان تهيه backup از اكتيودايركتوری، فايل های راه اندازی سيستم (boot ) ، سرويس دهنده Certificate ( در صورتی كه نصب شده باشد ) ، كلاس اشياء عناصر Com ريجستر شده و SYSVOL نيز وجود خواهد داشت . در ادامه ، محل ذخيره نسخه Backup را مشخص نموده ( توصيه می گردد كه نسخه backup بر روی يك محيط ذخيره سازی removable و يا پارتيشن ديگر ايجاد گردد ) و گزينه Start Backup را فعال می نمائيم . در نهايت ، يك جعبه محاوره ای جديد نمايش داده می شود كه وضعيت فرآيند backup را نشان می دهد.
برای برگرداندن اطلاعات backup ، در ابتدا گزينه Restore and Manage Media را انتخاب نموده و در ادامه با استفاده از منوی Tools گزينه Catalog a backup file را انتخاب و مسير ذخيره فايل backup را مشخص می نمائيم . در اين مرحله مواردی را كه قصد برگرداندن اطلاعات آن را داريم مشخص نموده ( در اين مورد خاص تمام System State ) و با فشردن دكمه Start Restore عمليات برگرداندن اطلاعات آغاز می گردد . [/SIZE][/FONT] [/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#800000]روش دوم : [/COLOR][/B] [/SIZE][/FONT][FONT=Tahoma][B] [COLOR=#800000] [SIZE=2]Importing/Exporting[/SIZE][/COLOR][/B][/FONT][FONT=Tahoma][SIZE=2][COLOR=#800000][B] فايل های ريجستری
[/B][/COLOR]در مواردی كه يك بخش از ريجستری export می گردد ، نتايج به صورت يك فايل و با انشعاب reg. ذخيره می گردد . در ادامه با اجرای فايل فوق مقادير ذخيره شده مجددا" در ريجستری نوشته خواهند شد . برای export ريجستری ، كليد مورد نظر را از پانل سمت چپ انتخاب نموده و پس از كليك برروی آن ( كليك سمت راست) ، گرينه Export را انتخاب و در ادامه محل ذخيره فايل را مشخص می نمائيم. پس از export داده ذخيره شده در ريجستری ، می توان با استفاده از يك ويرايشگر متن نظير Notepad آن را ويرايش نمود .
محتويات يك فايل نمونه reg . : [/SIZE][/FONT] [/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma] [LEFT] [LEFT][FONT=Tahoma][SIZE=2][HKEY_CURRENT_USER\Control Panel\Accessibility\MouseKeys]
"Flags"="62"
"MaximumSpeed"="80"
"TimeToMaximumSpeed"="3000" [/SIZE][/FONT][/LEFT]
[/LEFT]
[/FONT] [/SIZE][/FONT][FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2]برای import داده ذخيره شده در يك فايل درون ريجستری ، كافی است بر روی فايل مورد نظر كليك نموده ( double click ) و در پاسخ به سوال مطرح شده گزينه Yes را انتخاب تا در نهايت اطلاعات در ريجستری نوشته گردد . [/SIZE][/FONT] [/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2][COLOR=#800000] [B]روش سوم : استفاده از خط دستور
[/B][/COLOR]با استفاده از برنامه reg.exe كه از طريق خط دستور اجراء می گردد ، می توان بخش هائی از ريجستری را با استفاده از دستوراتی ساده و اندك import و يا restore نمود . با استفاده از برنامه فوق می توان از يك زيردرخت در زمانی كه سيستم در حالت اجراء است ، backup گرفت . REG SAVE و REG RESTORE دو فرمان مهم برنامه فوق می باشند : [/SIZE][/FONT] [/SIZE][/FONT]

[LIST][FONT=Times New Roman][SIZE=3] [*] [FONT=Tahoma][SIZE=2]دستور REG save[B] : [/B]با استفاده از دستور فوق می توان از كليدهای ريشه Backup گرفت . نحوه استفاده از دستور فوق به صورت زير است : [/SIZE][/FONT]
[/SIZE][/FONT][/LIST]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma] [LEFT] [LEFT][FONT=Tahoma][SIZE=2]reg save <root_subtree> <save_location>[/SIZE][/FONT][/LEFT]
[/LEFT]
[/FONT] [/SIZE][/FONT][CENTER] [FONT=Times New Roman][SIZE=3][IMG]http://www.srco.ir/Articles/images/Regwin2003-02.jpg[/IMG][/SIZE][/FONT][/CENTER]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2] فايل های ريجستری در مسير مشخص شده ذخيره می گردند :[/SIZE][/FONT][/SIZE][/FONT]
[CENTER] [FONT=Times New Roman][SIZE=3][IMG]http://www.srco.ir/Articles/images/Regwin2003-3.jpg[/IMG][/SIZE][/FONT][/CENTER]

[LIST][FONT=Times New Roman][SIZE=3] [*] [FONT=Tahoma][SIZE=2]دستور REG restore[B] : [/B]با استفاده از دستور reg restore می توان كليدهائی را كه قبلا" با استفاده از دستور Reg save ذخيره شده اند را restore نمود . نحوه استفاده از دستور فوق به صورت زير است : [/SIZE][/FONT]
[/SIZE][/FONT][/LIST]
[FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma] [LEFT] [LEFT][FONT=Tahoma][SIZE=2]Reg restore hkcr e:\regbackup\hkcu[/SIZE][/FONT][/LEFT]
[/LEFT]
[/FONT] [/SIZE][/FONT][FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Tahoma][SIZE=2][B] [COLOR=#336699]جمع بندی
[/COLOR][/B]آشنائی با ساختار ريجستری و فرآيندهای backup و restore ، دانش ارزشمندی برای هر كاربر است . مديران شبكه در اغلب موارد می توانند با استفاده و ويرايش ريجستری ، بسياری از مسائل را برطرف نمايند. مسائلی كه شايد تنها گزينه موجود برای حل آنان استفاده از ريجستری باشد . در زمان كار با ريجستری ، می بايست حداكثر دقت را داشته باشيم چراكه ممكن است با بروز يك اشتباه كوچك امكان استفاده از سيستم وجود نداشته باشد و مجبور به نصب مجدد ويندوز شويم . [/SIZE][/FONT][/SIZE][/FONT]

دوست عزیز لطفا در صورتی که از منبع خاصی کپی میکنید حتما آن را ذکر کنید