محمد گنجی

سلام و تبریک پیشاپیش سال نو

چند نکته در مورد این نوشتار

1- از سایت معتبر TechTarget انتخاب شده و البته کلی است. هر کدام میتواند شروعی باشد برای ورود به مباحث جذاب فناوریهای ذخیره سازی
2- احتمالا پس از مدتی مطلب از اینجا حذف و فقط در وبلاگ قرار خواهد گرفت. علت آن است که به نظرم نوشته های وبلاگ کمتر دیده می شود.
3- این نوشته ترجمه ای است از متن اصلی و احتمال اشتباه و نقص وجود دارد خصوصا به این دلیل که توسط من کم تجربه ترجمه شده است بنابراین دوستان با تجربه در تکمیل و تصحیح آن بکوشند.

4- این نوشته اگر ارزشی دارد تقدیم میکنم به دوست عزیزم جناب فولادوند که با نام کاربری Vmwares از اعضای ویژه سایت و از دوستان بسیار عزیز بنده هستند که مدت زیادی است از راهنماییهای ایشان در حوزه های مختلف بهره مند می شوم.


RAID (Redundant Array of Independent Disks)

یکی از پرکاربردترین و مهمترین واژگان در بحث ذخیره سازی اطلاعات است. به طور کلی می‌توان آن را بدین صورت تعریف کرد: ذخیره‌سازی اطلاعات روی چندین دیسک برای محافظت از آنها و البته تا حدامکان بالا بردن سرعت دسترسی به اطلاعات. برای اطلاعات بیشتر مراجعه شود به:

انواع RAID و معایب و مزایا هر کدام
RAID types and benefits explained

مقایسه هزینه / عملکرد انواع RAID ها
Which RAID level has the best price-to-performance comparison?

انتخاب و پیکربندی RAID مناسب برای محیط عملیاتی شما
Understanding RAID configurations



Storage Area Network (SAN)
شبکه ذخیره‌سازی یک شبکه یا زیرشبکه بسیار پرسرعت با ماموریتی ویژه یعنی اتصال انواع دستگاه‌های ذخیره‌سازی به یکدیگر و به سرورهای اطلاعاتی در یک مجموعه بزرگ برای استفاده همزمان تعداد زیادی کاربر است. از کارکردهای یک SAN می‌توان به مواردی چون قابلیت‌های پیشرفته پشتیبان‌گیری و بازیابی اطلاعات و با انتفال و کپی بسیار سریع دیتا به دیگر بخش‌های این شبکه اشاره کرد. در شبکه‌های امروزی معمولاً از پروتکل فیبر نوری یا Fiber Channel (FC) برای شبکه SAN استفاده می‌شود که البته برخی پروتکل‌های ایترنت (Ethernet) مثل iSCSI هم می‌توانند در این شبکه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای اطلاعات بیشتر مراجعه شود به:

ارتباطات و اتصالات SAN
Storage area network connectivity overview

نکات مهم و کلی درباره SAN ها که باید قبل از خرید دانست.
Storage area network basics you need to know before you buy a SAN

ده دلیل برای مهاجرت به SAN
Ten signs you're ready for a storage area network (SAN)



Primary Storage
اشاره به بخشی از محیط ذخیره‌سازی دارد که دیتای فعال کاربران روی آن قرار گرفته است و در هر لحظه تعداد زیادی از کاربران (یا برنامه‌های کاربردی) بدان مراجعه و از اطلاعات ذخیره شده روی آن استفاده می‌کنند. برخلاف این فضا، بخش‌هایی از محیط ذخیره‌سازی هم وجود دارند که به طور فعال و دائمی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند مثلا بخش آرشیو یا فضای نسخ پشتیبان. مسلم است که گران‌ترین و در نتیجه پایدارترین و سریع‌ترین تجهیزات و فناوری‌ها را در فضای ذخیره‌سازی اصلی یا Primary Storage قرار خواهیم داد. برای مطالعه بیشتر مراجعه کتید به:

نکاتی مهم برای بهبود فضای ذخیره‌سازی اصلی
Six requirements for deploying primary storage optimization solutions

استفاده از Primary Storage Dedupe در ماشینهای مجازی
Primary storage deduplication helps with VMs and virtual desktops

گزینه‌های مختلف برای Data Deduplication در Primary Storage
Primary storage deduplication options expanding


Tiered Storage
این واژه که می‌توان آن را به لایه بندی یاطبقه بندی فضای ذخیره‌سازی ترجمه کرد اشاره به سطوح مختلف ذخیره‌سازی دیتا بر اساس اهمیت آن دارد. بسته به میزان محافظت مورد نیاز از دیتا، سرعت مد نظر و میزان مراجعه به آن، اطلاعات در بخش‌های مختلفی از یک سیستم ذخیره‌سازی قرار می‌گیرند. برای مثال در لایه 1 (Tier 1) معمولاً بهترین و سریعترین و مطمئن ترین سخت‌افزارها (دیسک‌ها) قرار می‌گیرند تا دیتای حیاتی و ارزشمند سازمان را در خود جای دهند در حالی که لایه 2 که روی سخت افزارهای ارزان تری قرار دارد، میزباناطلاعاتی با اهمیت و نرخ فراخوانی کمتر خواهد بود. برای مطالعه بیشتر مراجعه کنید به:


نکاتی مهم در لایه بندی فضای ذخیره سازی
Tiering storage primer: Data classification, archiving key

راهکارهای لایه بندی فضای ذخیره سازی در مراکز داده
Tiered storage tutorial

نقش دیسکهای Flash SSD در لایه بندی یک فضای ذخیره سازی
Flash SSD systems redefine storage tiers - Storage Soup


Network Attached Storage (NAS)
یک فضای ذخیره‌سازی شبکه‌ای یا NAS در واقع دستگاهی است قابل اتصال به شبکه از طریق همان پروتکل‌ TCP/IP و شبکه‌های Ethernet که امکانات جالبی در اختیار شما می‌گذارد. اغلب این دستگاهها را می‌توان به سادگی مدیریت کرد، روی آنها کاربر ساخت، محدودیت‌های در ذخیره‌سازی فایلها تعریف کرد و ... ساده ترین مدل این دستگاه‌ها می‌تواند هاردهای اکسترنالی باشد که پورت شبکه هم دارند و البته می‌توان مدل‌هایی پیشرفته‌تر مانند زیر را خرید که خود قابلیت اتصال تعداد زیادی دیسک و امکانات کاربر پسندی مانند نمایش میزان فضای خالی یا تنظیمات شبکه‌ای دستگاه و غیره را دارند.




دقت کنید که گرچه می‌توان برخی انواع RAID را روی این دستگاه‌ها پیاده کرد و یا دیسک‌های متعددی را روی آنها نصب کرد (و یا حتی در برخی از آنها از امکانی چون پشتیبانی از iSCSI هم بهره برد) اما نباید آنها را همانند یک SAN بدانیم چرا که در SAN تفاوت‌هایی چون سرعت بسیار بالا ارائه شده توسط پروتکل فیبر یا همان FC، پردازنده‌های ذخیره‌سازی قدرتمند (Storage Processor – SP) : و پایداری بسیار بالا دیده می‌شود. البته از نظر عملی امکان‌پذیر است که مثلا یک NAS قوی با امکان پشتیبانی از iSCSI را به عنوان یک SAN (برای نمونه در یک محیط مجازی فراهم شده توسط Vmware) مورد استفاده قرار داد. برای مطالعه بیشتر مراجعه کنید به:

راهنمای خرید یک NAS مناسب
Network-attached storage appliances for SMBs tutorial

تفاوتهای بین ساختارهای NAS های قدیمی و NAS های جدید (قابلیت کلاستر)
Clustered NAS vs traditional NAS solutions

مدیریت NAS های متعدد در یک شبکه
NAS management improves with scale-out NAS, file virtualization and cloud storage services


Fiber Channel (FC)
فیبر نوری یا کانال فیبر یا پروتکل فیبر همه به این واژه اشاره دارند. توسط ارتباطات فیبر شما می‌توانید ارتباطی بسیار سریع بین دستگاه‌های ذخیره‌سازی و سرورها برقرار کنید. این سرعت می‌تواند به 16 گیگابیت بر ثانیه هم برسد و جالب‌تر اینکه می‌تواند بین سرور و ذخیره سازی برقرار گردد که حتی تا 10 کیلومتر از هم فاصله دارند. این روزها پروتکل فیبر (مگر در سازمان‌های کوچک) جای پروتکل قدیمی‌تر iSCSI که بد نیست بدانید مخفف Internet Small Computer System Interface می‌باشد را گرفته است. برای دانستن بیشتر مراجعه کنید به:


دستگاه‌های FC SAN در محیط‌های مجازی
Implementing Fibre Channel SANs in a virtual server environment

معایب و مزایای ناحیه بندی یک FC SAN – (مبحث Zoning)
Fibre Channel SAN zoning: Pros and cons of WWN zoning and port zoning

آنچه باید در مورد سوییچهای FC بدانیم
Fibre Channel SAN switches tutorial


Data Deduplication
منظور از Data Deduplication (که در بسیاری از مقالات آن را با نام مختصر Dedupe هم خواهید دید) کاهش حجم دیتا به واسطه در نظر نگرفتن و حذف مواردی که در یک سری اطلاعات ذخیره شده تکرار شده‌اند می‌باشد. هدف از این کار هم کاملا مشخص است. کاهش حجم دیتا که هم می‌تواند از نظر میزان دیسک‌ها و تجهیزات مورد نیاز مفید باشد و هم اینکه انتقال اطلاعات (به خصوص در بسترهایی کند مانند WAN) با سرعت بیشتری انجام شود. به یک مثال ساده در این خصوص دقت کنید. فرض کنید یک نامه الکترونیکی با یک ضمیمه 1 مگابایتی را برای صد نفر فرستاده اید. خوب این به معنای هدر رفتن صد مگابایت فضا روی سرور پست الکترونیکی است. اما اگر به جای این کار، نامه را برای همه و ضمیمه را فقط برای یک نفر بفرستیم کافیست. در این حالت تنها لازم است یک لینک یا اشاره گر (Pointer) یه آن ضمیمه یک مگابایتی را برای 99 نفر دیگر ارسال کنیم). این فناوری بیشتر برای اطلاعات آرشیو و نسخ پشتیبان استفاده می‌شده اما این روزها بکارگیری آن برای فضای ذخیره‌سازی اصلی یا همان Primary Storage هم به شدت مورد توجه قرار گرفته است. برای آگاهی بیشتر مراجعه کنید به:

بهترین تجربیات در زمینه Dedupe
Dedupe dos and don'ts: Data deduplication technology best practices

نرخ Dedupe در سیستم‌های پشتیبان‌گیری
Understanding data deduplication ratios in backup systems

کاهش نیازمندی‌های ذخیره‌سازی با استفاده از فناوریهای Date Dedupe
How data deduplication eases storage requirements


Disk Striping
منظور از Disk Stripping پخش کردن دیتا بین پارتیشن‌ها و دیسک‌های مختلف به منظور بالا رفتن سرعت دسترسی به آنهاست. این امر به خصوص در زمانی که دیسک‌های زیادی در یک RAID شرکت دارند دیده می‌شود. در واقع با این کار از حداکثر سخت‌افزارهای موجود استفاده می‌کنیم تا سرعت را بالا ببریم. دو نوع Striping داریم. یکی Wide که در آن بلوک‌های دیتا روی آرایه‌های مختلف (RAID) قرار می‌گیرند و دیگری Narrow که در آن فقط از یک آرایه استفاده می‌شود. برای آگاهی بیشتر مراجعه کنید به:

استفاده از فناوری Striping در سیستم‌های RAID
RAID striping or concatenation: Which has better RAID performance?

تشریح فناوری Wide Striping
RAID technology advances with wide striping and erasure coding

مزایای استفاده از SSD ها در Wide Striping
Wide stripe before you dive into SSD


Logical Unit Number (LUN)
یک شماره LUN اشاره به یک قسمت از دیسک‌ها اشاره دارد که توسط پروتکل‌های SCSI، iSCSI و FC مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال چند هارد در یک دستگاه ذخیره‌ساز را با هم RAID 5 می‌کنید و در آن یک پارتیشن می‌سازید که آن را با یک شماره LUN می‌شناسیم و بعد این LUN را می‌توانیم برای نمونه در مجازی‌سازی توسط Vmware مورد اشاره و استفاده قرار دهیم. در واقع این LUN ها هستند که در یک SAN تعریف و مدیریت شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای آگاهی بیشتر مراجعه کنید به:

نکاتی در مدیریت LUN ها
Data storage management strategies: Managing logical unit numbers (LUNs)

بررسی و بهبود عملکرد LUN ها
Maintain virtual logical unit number reliability and performance

تشریح LUN های Virtual و Thin
What is virtual LUN or thin LUN? - Definition from Whatis.com



Storage Virtualization
مفهومی ساده که در عمل می‌تواند پیاده‌سازی پیچیده و جذابی داشته باشد. مجازی‌سازی فضای ذخیره‌سازی اشاره به تجمیع دیتا از چند دستگاه مختلف به یک محل مجازی است تا بتوان ضمن مدیریت بهتر منابع، عملیاتی چون سنکرون‌سازی دیتا، حفظ امنیت، تهیه پشتیبان و بازیابی اطلاعات را به سرعت و سهولت انجام داد. این مجازی سازی می‌تواند به صورت نرم‌افزاری یا توسط دستگاه‌های ذخیره‌سازی انجام شود. برای مطالعه بیشتر مراجعه کنید به:

کاهش هزینه و بهبود کارآیی به واسطه مجازی سازی ذخیره‌سازی
Storage virtualization essentials: Cut costs and increase storage efficiency

تشریح فناوری مجازی‌سازی در شبکه‌های ذخیره‌سازی
How storage virtualization works

استحکام بخشی و بهبود یک فضای ذخیره سازی مجازی
Storage consolidation: Storage virtualization overview



منبع :
Top 10 enterprise data storage terms from SearchStorage.com